Tussen verantwoordelijkheid en overbelasting

Wat autisme op de werkvloer ons leert over grenzen, loyaliteit en luisteren

Hij meldde zich ziek. Hoofdpijn, vermoeid, geen ruimte meer in zijn hoofd. Maar zijn werk? Dat bleef hij doen. Rapporten afmaken, deadlines halen.
Want ziek zijn is geen excuus om je verantwoordelijkheden te laten liggen.

Het was niet voor het eerst.
En hij is niet de enige.

Veel mensen met autisme voelen zich diep verantwoordelijk voor hun werk. Ze willen het goed doen. Altijd. Tot in de puntjes. En als dat betekent dat ze 𝑧𝑖𝑐ℎ𝑧𝑒𝑙𝑓 𝑣𝑜𝑜𝑟𝑏𝑖𝑗𝑙𝑜𝑝𝑒𝑛, dan is dat maar zo.

Niet altijd omdat ze niet weten waar hun grens ligt, maar omdat ze die grens negeren
Omdat het werk niet mag blijven liggen.
Omdat niemand anders het doet.

We noemen het betrokkenheid. Maar het is 𝒐𝒗𝒆𝒓𝒗𝒆𝒓𝒂𝒏𝒕𝒘𝒐𝒐𝒓𝒅𝒆𝒍𝒊𝒋𝒌𝒉𝒆𝒊𝒅.
En dat is iets anders.

Deze patronen zijn hardnekkig. Ze kunnen worden gevoed door perfectionisme, faalangst, en het idee dat vragen om hulp gelijkstaat aan falen.
Het tragische is: de medewerker kan het 𝒆𝒄𝒉𝒕.
Maar alleen zolang hij zichzelf structureel vergeet.

“Zeg dan gewoon dat het niet lukt,” zegt de coach.
Maar zo simpel is dat niet.

Ø  Niet als je altijd geleerd hebt dat je het zelf moet oplossen.

Ø  Niet als je al jarenlang hoort: “Je bent zo slim, jij kan dit toch gewoon?”

Ø  Niet wanneer je dan moet uitleggen waarom niet en daarom altijd `ja` zegt, ook op nog meer taken.

Op de werkvloer verwarren we 𝑎𝑢𝑡𝑜𝑛𝑜𝑚𝑖𝑒 vaak met zelfstandigheid.
Maar 𝑎𝑢𝑡𝑜𝑛𝑜𝑚𝑖𝑒 betekent ook dat je zélf mag aangeven wat je nodig hebt.

Dat je mag zeggen:
“De inhoud red ik. Maar ik kan geen tijd inschatten.”
Of:
“Ik weet wat er moet gebeuren, maar ik raak vast als ik alles zelf moet uitdenken.”

En dan? Dan is samenwerking het antwoord.
Niet in de vorm van vage goedbedoelde adviezen, maar in concrete afspraken.

Ø  Wie maakt het stappenplan?

Ø  Wie helpt met prioriteren?

Ø  Wie houdt in de gaten of iemand niet te ver over zijn grens gaat?

 

Voor iemand met autisme is duidelijkheid geen overbodige luxe. Het is noodzaak.
Wie expliciet is, geeft ruimte.
Wie écht luistert, voorkomt uitval.

Dus wat kun jij doen als werkgever of collega?

Ø  Stel vragen vóór iemand omvalt

Ø  Neem signalen serieus, ook als ze subtiel zijn

Ø  Geloof iemand op zijn woord, ook als het jou verbaast

Ø  Maak bespreekbaar hoe samenwerking eruit kan zien.

Niet omdat die medewerker zwakker is.
Maar omdat hij té lang sterk is geweest.

Autisme op de werkvloer vraagt geen medelijden.
Het vraagt moed. Van twee kanten.
Om anders te kijken. Anders te luisteren.

En niet pas in te grijpen als het al te laat is.

𝐌𝐨𝐜𝐡𝐭 𝐣𝐞 𝐚𝐧𝐝𝐞𝐫𝐞 𝐯𝐨𝐨𝐫𝐛𝐞𝐞𝐥𝐝𝐞𝐧 𝐡𝐞𝐛𝐛𝐞𝐧 𝐯𝐚𝐧 𝐦𝐨𝐞𝐝 𝐨𝐩 𝐝𝐞 𝐰𝐞𝐫𝐤𝐯𝐥𝐨𝐞𝐫, 𝐝𝐞𝐞𝐥 𝐳𝐞 𝐝𝐚𝐧 𝐡𝐞𝐞𝐥 𝐠𝐫𝐚𝐚𝐠 𝐡𝐢𝐞𝐫𝐨𝐧𝐝𝐞𝐫.